Ακοή, όσφρηση, όραση, αίσθηση, γεύση. Ο Robert Ames δίνει μεγάλη σημασία στις εμπειρίες που βασίζονται στις αισθήσεις. Αυτό ακριβώς τον κάνει τόσο επιτυχημένο συνθέτη, μουσικό παραγωγό και μαέστρο. Ο επιτυχημένος μαέστρος διηύθυνε την ορχήστρα για το soundtrack του «All Quiet on the Western Front», που τιμήθηκε με το Όσκαρ καλύτερης μουσικής σε ταινία. Στην συνέντευξή του εξηγεί πώς αφήνει τη διαίσθησή του να τον οδηγεί στο επάγγελμά του, αλλά και στην κουζίνα.
Την συνέντευξη πήρε η Susanne Gotzek
Robert, η σύγχρονη ορχήστρα του Λονδίνου που εσύ και η σύντροφός σου ιδρύσατε, περιγράφεται ως «η δημιουργική δύναμη πίσω από τις πιο καταπληκτικές, κλασικές συνθέσεις και την avant-garde pop μουσική». Εσύ ο ίδιος είχες πει: «Νιώθω την ενέργεια πριν κάτι συμβεί.» Πώς προκύπτει η μουσική μέσα στο κεφάλι σου;
Είναι πάντα διαφορετικό, γιατί κάνω διάφορα πράγματα, μουσικά. Διευθύνω τη μουσική άλλων ανθρώπων, ενορχηστρώνω τη μουσική άλλων, και, επίσης, γράφω και τη δική μου. Είναι πραγματικά όλες διαφορετικές διαδικασίες. Η σύνθεση είναι το να ζεις στη στιγμή. Τείνω να γράφω αρκετά γρήγορα και μετά χρειάζεται πολύς καιρός, για να τελειώσω κάτι. Μου παίρνει περίπου το 10% του χρόνου για να κάνω το 90% της σύνθεσης και μετά περίπου το 90% του χρόνου, για να ολοκληρώσω το τελευταίο 10% της. Αρχικά, δηλαδή υπάρχει μια βιασύνη, και στη συνέχεια πολύ περισσότερος χρόνος, για να αλλάξω τα πράγματα, μέχρι να είναι σωστά.
Διηύθυνες την ορχήστρα για το soundtrack της ταινίας που κέρδισε Όσκαρ καλύτερης μουσικής σε ταινία. Γιατί ήταν τόσο μεγάλη πρόκληση το να διευθύνεις τη μουσική που αποκαλείται «η κραυγή ενάντια στον πόλεμο»;
Ήταν πολύ ενδιαφέρον να δουλέψω πάνω σε μια τόσο σημαντική ταινία, στο «All Quiet on the Western Front». Ασχολείται με ένα πολύ δύσκολο θέμα, και η ταινία δεν είναι απλά έντονη, είναι αδυσώπητα έντονη. Δεν σε αφήνει να αναπνεύσεις πολύ συχνά. Και ήταν η πρόκληση του Volker να βρει έναν τρόπο που η μουσική θα μπορούσε να απογειώσει το δράμα, χωρίς να τρομάξει πολύ το κοινό. Ο λόγος που η παρτιτούρα λειτούργησε τόσο καλά και είναι τόσο ξεχωριστή, νομίζω, είναι επειδή κατάφερε να βρει χώρο και χρόνο για να φέρει λίγη ελαφρότητα στις ιστορίες και να συνδυάσει μερικά κομμάτια από τις προσωπικότητες συγκεκριμένων χαρακτήρων.
Τι σημαίνει για εσένα η δημιουργικότητα;
Η δημιουργικότητα είναι τόσο βαθιά συνδεδεμένη με την καθημερινότητά μου, που εγώ δεν θεωρώ τον εαυτό μου ενεργά δημιουργικό. Ζω μια ζωή, όπου, ευτυχώς, η δουλειά μου είναι το πάθος μου και αυτό είναι η μουσική. Στον ελεύθερο χρόνο μου ακούω μουσική. Όταν εργάζομαι θα γράψω μουσική, θα διευθύνω μία ορχήστρα, θα διαβάζω βιβλία ή θα παρακολουθώ ταινίες που με ενδιαφέρουν. Η σύντροφός μου είναι επίσης μουσικός, πολλοί από τους στενούς μου φίλους είναι καλλιτέχνες και μουσικοί και η δημιουργικότητα παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή μου. Ίσως αυτός να είναι και ένας λόγος που η γραφή μου τείνει μεν να είναι γρήγορη, αλλά χρειάζεται πολλή δουλειά στο τέλος. Προσπαθώ να μην πολυσκέφτομαι τον τρόπο της γραφής μου, γιατί μου αρέσει να την αφήνω να κυλήσει λίγο μόνη της με το ρυθμό.
Τι χρειάζεται για να δημιουργήσεις κάτι πραγματικά μοναδικό;
Χρειάζομαι χώρο νοητικά, για να μπορέσω να δημιουργήσω κάτι που είναι εντελώς δικό μου. Κάτι που δεν φτιάχνω ή ερμηνεύω για κάποιον άλλο, ή προωθώντας την τέχνη κάποιου άλλου. Πολλές από τις μουσικές που έγραψα και με τις οποίες ακόμα πειραματίζομαι, δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος Covid. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δεν υπήρχαν συναυλίες, ούτε ηχογραφήσεις, για μήνες. Ενώ ήταν πολύ δύσκολο για πολλούς ανθρώπους, εγώ είχα ένα κενό στο μυαλό μου και είχα την τύχη να έχω μια διέξοδο, μέσω της μουσικής μου, που θα με βοηθούσε αρκετά, για να γράψω. Το να προσπαθώ να δημιουργήσω αυτό το συναίσθημα τώρα, όταν η ζωή έχει επιστρέψει σε μεγάλο βαθμό στους κανονικούς ρυθμούς της, είναι δύσκολο. Οπότε το να γράψω τη δική μου μουσική έρχεται συχνά σε δεύτερη μοίρα. Αλλά προσπαθώ να αφιερώνω περισσότερο χρόνο σε αυτό.
Γιατί το αντισυμβατικό, το απροσδόκητο, το ασυνήθιστο σε ελκύει τόσο πολύ; Γιατί το λαχταράς;
Το καλύτερο με τη μουσική είναι ότι δεν έχει όρια. Δεν μπορείς να φτάσεις στο τέλος της. Υπάρχουν τόσα πολλά διαφορετικά πράγματα που μπορείς να συνδυάσεις, τόσα που μπορείς να κάνεις, τόσα πολλά είδη, τόσα πολλά κείμενα εκεί έξω, που είναι πραγματικά αδύνατο να βαρεθείς, αδύνατο να μην βρεις κάτι καινούργιο, για να κρατήσεις τον εαυτό σου ενθουσιασμένο.
Ποιες είναι οι σημαντικότερες πηγές έμπνευσης για τη μουσική σου;
Για μένα, το να είμαι ανοιχτός σε νέες ιδέες είναι η προϋπόθεση για να δημιουργήσω κάτι καινούργιο, για να συνθέσω μουσική που δεν υπήρξε ποτέ ξανά. Αυτό είναι η σπίθα της δημιουργικότητας. Η μουσική είναι παντού. Πάρε, για παράδειγμα, το περπάτημα μέσα στο δάσος. Ο άνεμος που περνάει μέσα από τα δέντρα, το θρόισμα των φύλλων, η μυρωδιά του εδάφους, όλα αυτά συνθέτουν ένα συναίσθημα που με κάνει να ακούω μια εντελώς νέα μελωδία στο κεφάλι μου.
Για τη NEFF, το να είσαι ανοιχτός σε ιδέες είναι το κλειδί για τη δημιουργικότητα. Τι ρόλο παίζει στη ζωή σου το να είσαι ανοιχτός;
Μεγάλο ρόλο. Τα μουσικά μου ενδιαφέροντα ήταν ποικίλα, όσον αφορά τη μουσική ως κουλτούρα. Μεγαλώνοντας, ήμουν μέλος της γενιάς των Napster και της γενιάς που κατέβαζε μουσική, για να την ακούσει. Έχω πολύ χαρούμενες αναμνήσεις, ως νέος, όταν πήγαινα στο Napster και κατέβαζα τον Brahms και τον Stevie Wonder. Άκουγα όλα αυτά τα είδη μουσικής χωρίς ιδιαίτερη σειρά. Επίσης, κουβέντιαζα με τους φίλους μου που έκαναν το ίδιο και εκείνοι, την ίδια στιγμή. Αυτό το συναίσθημα, να μπορώ, δηλαδή, να μεταπηδώ διαρκώς από το ένα είδος μουσικής στο άλλο, μου έχει μείνει και εξακολουθεί να παίζει ένα μεγάλο ρόλο στη δουλειά μου σήμερα.
Ποια σύνδεση βλέπεις ανάμεσα στη μουσική και στη μαγειρική;
Αυτό που μου αρέσει περισσότερο στη σύνθεση είναι να καταπιάνομαι με κάτι εντελώς νέο, κάθε φορά. Να βρίσκω μια ροή, να βρίσκω ένα ρυθμό. Η διαίσθηση είναι, επίσης, σημαντική κατά το μαγείρεμα, όπως και η δημιουργική ροή, η οποία ακολουθεί μια δραματουργία παρόμοια με τη μουσική, με αποκορύφωμα το τελικό αποτέλεσμα του πιάτου και το να τρως παρέα με φίλους.
Πώς και πού βρίσκεις έμπνευση για τη μαγειρική σου;
Περνάω από διάφορες φάσεις που μου αρέσουν διαφορετικά πράγματα και συχνά συνδέονται με τα ταξίδια που κάνω. Μόλις έκανα διακοπές στην Ελλάδα, οπότε το ψυγείο μου είναι γεμάτο με ελληνικά προϊόντα αυτήν τη στιγμή. Τις προηγούμενες διακοπές μου, τις πέρασα στην Ιταλία, και έτσι μου είχε γίνει έμμονη ιδέα να βρίσκω υλικά, όπως φρέσκες ντομάτες, καλή μοτσαρέλα και να δημιουργώ με ζυμαρικά. Πάντα αλλάζει.
Η κουζίνα αλλάζει. Της δίνεται πλέον ένας διαφορετικός ρόλος στην κοινωνία. Παλιά ήταν απλά ένα κλειστό δωμάτιο που είχε συγκεκριμένη χρήση. Όμως τώρα, είναι πολύ δημοφιλείς οι ανοιχτοί και ενιαίοι χώροι. Δηλαδή η κουζίνα δεν είναι χωριστά από το σαλόνι και πλέον αποτελεί έναν πολύ σημαντικό χώρο, στο σπίτι. Κατά τη γνώμη σου, τι είδους χώρος πρέπει να είναι η κουζίνα σήμερα;
Νομίζω ότι η σύγχρονη κουζίνα είναι ένας κοινός χώρος. Είναι το μέρος, όπου οι οικογένειες συναντιούνται και περνούν χρόνο μαζί, ειδικά στις μέρες μας. Είμαστε όλοι τόσο απασχολημένοι, όλη την ώρα, που ο μόνος οικογενειακός χρόνος πλέον είναι να τρώμε μαζί. Αυτό προφανώς επεκτείνεται και στο χρόνο που μαγειρεύουμε, οπότε αν έχεις μια ωραία, ανοιχτή κουζίνα, η αίσθηση του να μοιράζεσαι ενισχύεται. Ζούσα στην περιοχή Peak District, ένα όμορφο μέρος της Αγγλίας, όπου είχαμε μια ανοιχτή κουζίνα και συνήθως περνούσαμε εκεί όλο μας το χρόνο. Χρησιμοποιούσαμε ελάχιστα το σαλόνι. Τώρα, ζω σε ένα διαμέρισμα στο Λονδίνο, όπου η κουζίνα είναι ένα μικρό δωμάτιο ακριβώς έξω από το σαλόνι και μου λείπει πραγματικά το να μπορώ να συνομιλώ με άλλους, ενώ μαγειρεύω.